ริดสีดวงทวารหรือที่เรียกว่า ริดสีดวง อาการ ทั่วไปที่หลอดเลือดดำที่อยู่ในคลองทวารหนักบวมและอักเสบ ภาวะนี้มักเกิดจากการกดทับเส้นเลือดมากเกินไป เนื่องจากการเบ่งระหว่างการขับถ่าย การตั้งครรภ์ โรคอ้วน หรือการนั่งเป็นเวลานาน ซึ่งอาการของโรคริดสีดวงทวาร ได้แก่ อาการคัน ปวด และมีเลือดออกขณะขับถ่าย
โรคริดสีดวง คือ
โรคริดสีดวงทวาร เกิดจากภาวะความดันในหลอดเลือดดำสูงทำให้เส้นเลือดเกิดการบวมนูน ปัจจุบันเชื่อว่ามีสาเหตุหลายอย่างที่ทำให้เกิดโรคที่ว่านี้ เช่น โรคท้องผูก ขับถ่ายลำบาก เบ่งอุจจาระเป็นเวลานาน ใช้ยาระบายบ่อย รวมไปถึงการรับประทานอาหารที่มีกากใยน้อย โรคริดสีดวงทวารมีการแบ่งออกเป็น 2 ประเภท เพื่อที่ง่ายต่อการวินิจฉัยและการรักษา คือ ริดสีดวงทวารภายใน และ ริดสีดวงทวารภายนอก
ซึ่งริดสีดวงทวารภายในจะอยู่ภายในทวารหนักและมักจะไม่เจ็บปวด สามารถระบุได้จากการมีเลือดสีแดงสดบนอุจจาระหรือกระดาษชำระ ริดสีดวงทวารภายนอกจะอยู่นอกช่องทวารหนักและอาจทำให้เกิดความเจ็บปวดและไม่สบายได้
โรคริดสีดวงทวารพบได้บ่อยในผู้สูงอายุ ผู้ที่มีอายุมากกว่า 40 ปี และสตรีมีครรภ์ ความเสี่ยงของการเกิดโรคริดสีดวงทวารสามารถลดลงได้ โดยการรักษาด้วย อาหารที่มีประโยชน์ ดื่มน้ำให้เพียงพอ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และหลีกเลี่ยงการนั่งเป็นเวลานาน
แม้ว่าโรคริดสีดวงทวารอาจทำให้รู้สึกอึดอัดและสร้างความลำบากใจ แต่โดยทั่วไปแล้วโรคริดสีดวงทวารจะไม่ร้ายแรงและสามารถรักษาได้ด้วยยาที่จำหน่ายหน้าเคาน์เตอร์ การเยียวยาที่บ้าน หรือกระบวนการทางการแพทย์ อย่างไรก็ตาม หากอาการยังคงอยู่หรือแย่ลง สิ่งสำคัญคือต้องไปพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุอื่น ๆ ที่อาจเกิดขึ้น เรื่องที่น่าสนใจ ท้องผูกเรื้อรัง เป็นมานานจะหายไหม ?
ริดสีดวง อาการ
ซึ่งอาการของริดสีดวง มีดังนี้
- อาการเจ็บแสบหรือร้อนไหม้ในบริเวณรอบกลางหรือล่างของท้อง เป็นอาการที่ผู้ป่วยรู้สึกเจ็บปวด อาการเจ็บ ๆ คัน ๆ หรือร้อนไหม้ในบริเวณรอบท้อง โดยเฉพาะบริเวณรอบกลางหรือล่างของท้อง อาการอาจเป็นเวลาสั้น ๆ หรือยาวนานขึ้นอยู่กับความรุนแรงของการริดสีดวง
- เลือดออกผ่านทางการขับถ่าย ผู้ที่เป็นริดสีดวงอาจมีการพบเลือดออกผ่านทางการขับถ่าย เนื่องจากการเสียดสีระหว่างอุจจาระกับเส้นเลือดที่โป่งพอง การพบเลือดออกจากทางการขับถ่ายเป็นอาการที่สำคัญในการวินิจฉัยริดสีดวง
- อาการอุจจาระผิดปกติ ผู้ที่เป็นริดสีดวง อาจมีอาการอุจจาระผิดปกติ เช่น ท้องผูกหรือท้องเสีย อาจมีอาการอุจจาระเป็นเลือดหรือมีเลือดผสมอุจจาระ เจ็บปวดและมีอาการอื่นเกิดร่วมด้วย เช่น เวียนหัว หน้ามืดคล้ายจะเป็นลม
- คันหรือระคายเคืองในบริเวณทวารหนัก ผู้ที่เป็นริดสีดวงอาจมีความรู้สึกคันหรือระคายเคืองในบริเวณทวารหนัก
- เมื่อมีก้อนริดสีดวงโป่งพองโผล่ออกมาขณะอุจจาระ หรืออาจทำให้เกิดอาการเลือดออกขณะหรือหลังถ่ายอุจจาระได้ มีเลือดติดกระดาษชำระหลังอุจจาระ หรือ เคลือบอุจจาระออกมา
หลีกเลี่ยงการเกิดโรคริดสีดวงด้วยคำแนะนำเหล่านี้
โรคริดสีดวงทวาร มีอาการบวมและอักเสบในช่องทวารหนัก อาจเจ็บปวดและคันเป็นครั้งคราวและอาจทำให้เลือดออกได้ แต่คุณสามารถหลีกเลี่ยงโรคที่ว่านี้ได้ด้วยการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตด้วย 5 วิธีง่าย ๆ
1. ไปเมื่อต้องการไป
อ่านแล้วดูเหมือนคำแนะนำธรรมดา แต่ความจริงหลายคนกลับเพิกเฉยไม่ยอมขับของเสียในเวลาที่เหมาะสม การกลั้นอุจจาระทำให้แข็งและแห้งในลำไส้ แน่นอนว่าทำให้กระบวนการการขับถ่ายผ่านได้ยากขึ้น ความเสี่ยงในการเป็นโรคริดสีดวงทวารก็จะเพิ่มมากขึ้นจากพฤติกรรมที่ว่านี้
2. อย่าเปลี่ยนห้องน้ำให้กลายเป็นห้องอ่านหนังสือ
เวลาในห้องน้ำเป็นสิ่งจำเป็นไม่ใช่การหลบมาพักผ่อน หากห้องน้ำของคุณมีนิตยสารหรือหนังสือกองอยู่มากมายให้ย้ายไปที่ห้องอื่น โทรศัพท์ก็เช่นกัน หลีกเลี่ยงการใช้ Facebook, Instagram, Twitter หรือ เล่นเกม ยิ่งคุณใช้เวลาในการเข้าห้องน้ำนานเท่าไหร่คุณก็จะยิ่งเครียดในการขับถ่ายมากขึ้นเท่านั้น นอกจากนี้ท่านั่งยังทำให้เกิดความเครียดมากขึ้นในหลอดเลือดทางทวารหนัก ปัจจัยทั้งสองนี้ช่วยเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคริดสีดวงได้ดี
3. มื้ออาหารสำคัญ
การป้องกันโรคริดสีดวงทวาร สุขภาพของอุจจาระต้องนิ่มเพื่อที่จะขับถ่ายออกมาได้ง่าย สามารถทำได้โดยการเลือกรับประทานอาหารในแต่ละมื้อและดื่มน้ำมากๆ เพื่อหลีกเลี่ยงการขาดน้ำ การขาดเส้นใยเป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุด หากพบว่าตัวเองมีอาการท้องผูก ลองกินอาหารที่มีไฟเบอร์มากขึ้น จากผักสีเขียวและผลไม้ เมล็ดธัญพืช ข้อมูลเพิ่มเติม ประโยชน์ของไฟเบอร์
4. หาเวลาไปพบแพทย์
หากมีสัญญาณเตือนจากร่างกาย รู้สึกเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม เช่น มีเลือดออกมากขึ้น ให้รีบไปพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ประเมินอาการของคุณ ทางเลือกในการรักษาโรคริดสีดวงทวารมีมากมาย ไม่ได้มีเฉพาะแค่การผ่าตัด และคุณอาจต้องได้รับการประเมินเพื่อแยกแยะว่ามีโรคอื่นๆ ด้วยหรือไม่
5. เคลื่อนไหวร่างกาย
การออกกำลังกายในระดับปานกลางจะช่วยบรรเทา-ป้องกันปัญหาเกี่ยวกับลำไส้ และระบบย่อยอาหารรวมทั้งโรคริดสีดวงทวาร การออกกำลังกายช่วยให้ของเสียเคลื่อนผ่านลำไส้ ลดปัญหาภาวะท้องผูกและอุจจาระแห้งและแข็ง จะเดิน, วิ่งระยะทางสั้นๆ ขี่จักรยาน หรือ โยคะ ก็สามารถทำได้
*ข้อควรระวัง* สำหรับผู้ที่เป็นโรคริดสีดวงทวาร ให้หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายแบบยกน้ำหนักที่ใช้งานหนัก และการเคลื่อนไหวที่จะไปเพิ่มความดันในช่องท้อง อาจทำให้อาการของโรคแย่ลงได้
วิธีรักษาริดสีดวงทวาร
การรักษาริดสีดวงทวารขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการ แต่ละรายกรณีอาจมีการรักษาที่แตกต่างกันไป นี่คือวิธีรักษาริดสีดวงทวารที่แนะนำ
- ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินอาหาร ควรปรับเปลี่ยนและปรับปรุงพฤติกรรมการกิน เพื่อลดอาการริดสีดวงทวาร ควรรับประทานอาหารที่มีไฟเบอร์ใยสูงเพียงพอ เพิ่มปริมาณผัก ผลไม้ และอาหารที่รวมถึงไขมันไม่อิ่มตัว นอกจากนี้ ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่อาจทำให้อุจจาระมีความแน่นหนา เช่น อาหารเผ็ด อาหารที่มีสีเข้ม อาหารที่มีแป้งหรือน้ำตาลสูง รวมถึงการเพิ่มการดื่มน้ำเพียงพอ เพื่อป้องกันการท้องผูก
- การใช้ยารักษา แพทย์อาจแนะนำให้ใช้ยาแก้ปวดและลดการอักเสบ เช่น ยาแก้ปวดท้อง ยาลดกรด หรือยาลดการอักเสบในทางเดินอาหาร แต่ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยา เพื่อให้ได้รับคำแนะนำเกี่ยวกับการใช้ยาอย่างถูกต้อง
- การเปลี่ยนแปลงสไตล์การดำเนินชีวิต อาจมีการปรับเปลี่ยนแบบชีวิต เพื่อลดความเครียดและกังวลที่อาจส่งผลต่ออาการริดสีดวงทวาร
- หลังจากอุจจาระหรือปัสสาวะเสร็จ ควรล้างก้นด้วยน้ำอุ่นหรือน้ำสะอาดเพื่อรักษาความสะอาด ไม่ควรใช้กระดาษชำระแบบแข็งในการทำความสะอาด
- ในกรณีที่มีอาการปวดมาก ๆ ให้กินยาแก้ปวด และนั่งแช่ในน้ำอุ่นจัด ๆ ครั้งละ 15-30 นาที วันละ 2-3 ครั้ง และใช้ยาเหน็บริดสีดวงทวารเพื่อบรรเทาอาการ โดยเหน็บวันละ 2-3 ครั้ง เช้า ก่อนนอน และหลังจากถ่ายอุจจาระเสร็จ จนกว่าอาการจะบรรเทา
ถ้ามีอาการนานกว่า 1 สัปดาห์ หรือเป็นๆ หายๆ หรือสงสัยว่ามีโรคอื่นร่วมด้วย แนะนำว่าควรไปตรวจที่โรงพยาบาล โดยแพทย์อาจต้องใช้กล้องส่องตรวจเพื่อดูอาการ และพิจารณาแนวทางการรักษาต่อไป หรือคุณอาจจะสนใจวิธี แก้ท้องผูกด้วยธัญพืชไฟเบอร์สูง
อ้างอิง
- อาการ การรักษา และวิธีการป้องกัน โรคริดสีดวง. https://www.sikarin.com/content/detail/101/อาการ-การรักษา-และวิธีการป้องกัน-โรคริดสีดวง
- ริดสีดวงทวารหนัก. https://bangkokhatyai.com/medical_services/article_detail/2/320/ริดสีดวงทวารหนัก-hemorrhoid
- ริดสีดวงอาการ สาเหตุ และการรักษาโรคริดสีดวงทวาร 18 วิธี. https://medthai.com/ริดสีดวงทวาร